Mondriaan en de stijl

Moderne kunst is de term die algemeen gebruikt wordt voor de avant-gardistische artistieke uitingen vanaf 1900 tot ongeveer de jaren 60. Belangrijke stromingen in de Moderne Tijd waren kubisme, futurisme, dadaïsme en surrealisme. Bij De Stijl stonden deze stromingen ook centraal. Neem bijvoorbeeld Mondriaan. Hij deed veel met deze stromingen en dat valt ook goed terug te zien in zijn werk.

De Stijl is ontstaan 1917. In 1918 kwam er een einde aan de eerste wereldoorlog. De Stijl streefde naar een radicale hervorming van de kunst. Kunst moest de snel veranderende techniek, wetenschap en sociale veranderingen in de wereld bijhouden. De Stijl zette zich in voor nieuwe kunst in een nieuwe en betere wereld na de eerste wereldoorlog. 

De Stijl was een vernieuwende kunststroming in de Nederlandse kunst en architectuur tussen 1917-1932. De Stijl streefde naar harmonie en evenwicht door middel van gebruik te maken van de primaire kleuren: rood, geel en blauw. Ook zwart, wit en grijs en horizontale en verticale lijnen (later ook diagonalen) worden veel gebruikt. 
De Stijl is een variant op de abstracte kunst, die kenmerkend is voor de heersende kunstopvattingen. Deze moderne kunst moest uitdrukkelijk niet illustratief of vertellend zijn zoals de traditionele kunst, maar moest juist duidelijk en begrijpelijk zijn.

De leden van De Stijl zagen kunst als tussenvorm tussen de werkelijkheid en de ideale harmonie. Als in de werkelijkheid de harmonie gevonden zou zijn, zou kunst geen functie meer hebben. Mondriaan vond dat kunst geschikt was om de achterliggende harmonie te onthullen. Kunst had volgens hem slechts een tijdelijk functie: “zolang de schoonheid van het leven nog afwezig is. Naarmate het leven mooier wordt, zal de kunst geleidelijk verdwijnen.

Een van de leden van de stijl was Mondriaan: wie kent hem nou niet? Hij was een Nederlandse kunstschilder en kunsttheoreticus en wordt algemeen gezien als een pionier van de abstracte en non-figuratieve kunst. Hij heeft een stempel gedrukt op een nieuwe manier van kijken. Mondriaan schilderde wat hij zelf zag en gaf niet om hoe de werkelijkheid eruit zag. Zijn werk werd steeds abstracter, zo abstract zelfs dat er alleen maar horizontale en verticale lijnen overbleven. Zijn werk toont duidelijk de abstractie en de composities met lijnen, kleuren en vlakken waar de stroming De Stijl zo bekend om stond. Mondriaan begon met het schilderen van landschappen, maar toen hij in 1911 in Parijs ging wonen, kwam hij in aanraking met het kubisme. Hij begon in deze stijl te werken, maar uiteindelijk begon zijn werk steeds abstracter te worden. Toen hij terug kwam in Nederland, ontstonden zijn eerste werken die het begin waren van de 'echte' Mondriaan stijl die we nu kennen. Hij begon steeds bewuster te worden dat de natuur niet alleen organische lijnen had, maar ook rechte lijnen. Zelf vind ik de werken van De Stijl en Mondriaan heel mooi en interessant. Het is simpel, maar toch ingewikkeld op een of andere manier. Soms is niets wat het lijkt en dat maakt het zo speciaal.